Deze eigenzinnige school in Utrecht bestaat nu 11 jaar. In 2004 waren er nauwelijks vernieuwende scholen in Utrecht. Er waren twee openbare scholengemeenschappen die steeds zwarter werden en die zich niet konden handhaven. De Stichting voor Openbaar Onderwijs besloot om een nieuwe, eigentijdse school te beginnen en daarbij advies in te winnen bij onderwijsvernieuwers zoals Luc Stevens. UniC startte in 2004 met 70 leerlingen en een kleine groep jonge docenten die bewust kozen voor een nieuw type onderwijs. Inmiddels krijgt de school zo’n 120 nieuwe leerlingen per jaar.

Zelf gestuurd leren
Vanaf het begin koos de school, vanuit geloof in Het Nieuwe Leren, voor vakoverstijgende leerlijnen. De school presenteert zich als een ondernemende school, waar kinderen leren om regie te nemen, plannen te maken en zichzelf te presenteren in de wereld. Dat is niet vanzelfsprekend voor een middelbare school. In het basisonderwijs zijn leerlingen gewend te werken in groepjes en met 2-weekse planningen; de middelbare scholen sloten daar nauwelijks op aan.

Eigen interesse volgen
Bij UniC worden de leerlingen geacht veel in groepen samen te werken aan projecten. Voor de helft van de schooltijd doen ze vakoverstijgende projecten, afwisselend maatschappij en natuurthema. Daarnaast hebben ze cursorische vakken; de talen, wiskunde, sport, beeldende kunst, drama en muziek. Een dagdeel per week volgen de leerlingen hun eigen interesse bij MotiVaktie waarbij ze hun eigen leerdoelen stellen. In het eerste leerjaar denken ze na over wat ze willen leren en hoe ze dat het beste kunnen doen, in het 2^e leerjaar maken ze een persoonlijke sterkte-zwakte analyse en in het 3^e jaar onderzoeken ze wat voor type leerling ze zijn en welke vakken bij hen passen. Tot en met het 3^e leerjaar zijn de klassen qua niveau gemengd, pas daarna kiezen de leerlingen voor schooltype Havo of VWO.

Ondernemend leren
In de bovenbouw wordt de helft van de tijd besteed aan thema’s, in de vorm van een challenge: een opdracht waarbij de leerlingen collectief iets moeten presteren. Op basis van design thinking maken ze een cyclus door tot aan de realisatie van een nieuw product, zoals een oplossing voor een klimaatprobleem. Deze oplossing leggen ze voor aan een externe jury (bijvoorbeeld een gemeente), waarbij ze moeten aantonen dat ze diverse bronnen hebben verwerkt in hun oplossing. Een ander voorbeeld is een challenge over veiligheid, waarbij leerlingen de veiligheid in een wijk in kaart brengen, in gesprek gaan met wijkbewoners over veiligheid in de wijk, en een oplossing verzinnen voor een veiligheidsprobleem in de wijk. Ook zijn er challenges die gaan over de Gouden Eeuw, waarbij leerlingen een krant maken die zou kunnen verschijnen in 1622 en challenges die gaan over solidariteit, waarbij de leerlingen onder begeleiding van filmproducenten zelf een film maken.

Vaklessen
Naast de uren dat leerlingen werken aan hun eigen interesse volgen ze vaklessen, zoals Engels, wiskunde en economie, maar ook drama en fysieke activiteiten. In de onderbouw zijn er maatjescirkels: de leerlingen vormen groepen van vijf, die door een mentor worden begeleid. Zo krijgen ze tegelijkertijd individuele aandacht en ondersteuning bij het samenwerken in groepen.

Ook docenten werken intensief samen
Doordat een groot deel van de lestijd vakoverstijgend is, werken docenten intensief samen. Ze zijn gegroepeerd in een bovenbouwteam en drie onderbouwteams. De onderbouwteams zijn behoorlijk zelfsturend, het bovenbouwteam wordt gecoördineerd door een conrector.
Alle teams starten de schooldag om 08.15 met een korte voorbespreking voor een planbord met doelen van de dag en aandachtspunten (o.a. wie heeft welke toetsen, welke leerlingen hebben extra aandacht nodig?). Om 08.30 uur starten de lessen tot 15.45, waarna de docententeams een kwartiertje de dag nabespreken.

Resultaten
Uit onderzoek van de gemeente Utrecht onder 4^e klassers op Utrechtse scholen blijkt dat bij UniC 73% van de leerlingen het leuk vindt om naar school te gaan (tegen 50% gemiddeld bij Utrechtse scholen). 95 % van de leerlingen vindt dat ze met de docent kunnen praten over problemen of zorgen (83% gemiddeld Utrecht). Waar 6 % van de leerlingen op Utrechtse scholen zegt gepest te worden is dit op UniC 0%. En 76% van de leerlingen van UniC vindt dat ze open kunnen uitkomen voor hun seksuele voorkeur (tegen gemiddeld 25% in Utrecht).