In mei 2017 stemde de algemene aandeelhoudersvergadering van Shell over een resolutie, die het bedrijf vroeg om de leiding te nemen in de energietransitie, door de uitstoot van broeikasgassen te halveren, in lijn met de klimaatakkoorden van Parijs. De resolutie was ingediend door Follow This, een groep van ruim 3000 kleine aandeelhouders die als doel hebben om Shell leidend te laten zijn in de energietransitie. Slechts 6% van de aandeelhouders stemde voor de resolutie. Toch riepen ook grote  aandeelhouders als Robeco, PGGM en Aegon het bestuur van Shell op om duurzaamheid te agenderen en de klimaatafspraken van Parijs serieus te nemen. Zij meenden dat de resolutie te ver ging omdat het meer vraagt dan het bedrijf kan waarmaken.

Shell zet een stap
Hoewel de resolutie niet werd aangenomen, heeft de druk van Follow This en van de institutionele beleggers wel degelijk effect gehad. In de jaarlijke bijeenkomst van grote beleggers en analisten beloofde topman Ben van Beurden van Shell de uitstoot te halveren per 2050 (inclusief de uitstoot die wordt veroorzaakt door zijn energieproducten). Tevens deed hij de toezegging dat investeringen in nieuwe energie worden verdubbeld.

Onder druk zetten
Het komt steeds vaker voor dat de aandeelhouders, en niet de CEO van een bedrijf, druk zet op duurzaamheid. BlackRock, de grootste investeerder ter wereld, met aandelen in duizenden bedrijven, zette eerder ExxonMobil en Chevron susscevol onder druk om de risico’s als gevolg van klimaatverandering serieus te nemen. Beide bedrijven rapporteren nu jaarlijks over deze risico’s en de maatregelen die ze nemen om die risico’s te bestrijden. Dat is belangrijk omdat in de huidige wijze van rapporteren moeilijk te achterhalen is wat een bedrijf precies doet aan duurzaamheid.

Lange termijn
Activistische aandeelhouders, die zich sterk bemoeien met de strategie van een bedrijf om zoveel mogelijk rendement te krijgen op korte termijn, zijn uit. Steeds vaker dringen beleggers, met name institutionele beleggers, aan op een lange termijn strategie. Ook hanteren ze steeds vaker maatschappelijke en sociale criteria en duurzaamheid bij de beslissing om wel of niet te investeren. Met name de jonge generatie beleggers is zich sterk bewsut van de impact van bedrijven op milieu en samenleving. De grootste investeringsmaatschappij ter wereld Blackrock hanteert als motto: denk in jaren, niet in maanden of kwartalen.

Duurzaamheid en groei hand in hand
Lange tijd dachten aandeelhouders en beleggers dat maatschappelijk verantwoord ondernemen ten koste zou gaan van de waarde van het bedrijf (en daarmee de rendementen). Die opvatting is aan het kantelen. Steeds meer aandeelhouders  geloven dat een duurzaam geleide onderneming het financieel juist beter kan doen.  Ook bij institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen groeit het besef dat bedrijven die rekening houden met sociale en milieufactoren en goed besturen uiteindelijk ook financieel beter presteren. Zij zien een duidelijk verband tussen een duurzaamheidsstrategie op de langere termijn en de continuiteit van een onderneming.

Juist bedrijven die niet zijn voorbereid op de toekomst en alleen naar de korte termijn kijken, lopen financieel risico. Volgens een rapport van Boston Consulting Group in samenwerking met MIT hecht 75% van de ondervraagde investeringsbedrijven veel belang aan de duurzaamheidsprestaties van een onderneming bij de keus om wel of niet te investeren. 81% van de respondenten ziet waardecreatie op langere termijn als de belangrijkste reden voor hun interesse in duurzaamheid.

Tot slot
Nog lang niet alle aandeelhouders zijn overtuigd van het belang van een langere termijnvisie en van maatschappelijke criteria voor investering. Zo spande een groep activistische aandeelhouders, het Amerikaanse hedgefonds Elliott,  tegen AkzoNobel, om hen te dwingen te onderhandelen met PPG over overname. Het bedrijf won, maar stelde de aandeelhouders uiteindelijk tevreden met de afsplitsing van de chemietak.
Ook de aandeelhouders van Unilever, die met een vijandige overname door KraftHeinzveel geld hadden kunnen verdienen, waren niet blij dat het bedrijf vasthield aan de duurzaamheidsstrategie en de overname wist af te wimpelen. Ook zij kregen een cadeautje in de vorm van de verkoop van de margarinetak. Activistische aandeelhouders, die een onderneming dwingen tot een korte termijnfocus, zijn er nog steeds. Toch is een onomkeerbare beweging ingezet bij grote beleggers die – juist door hun focus op risico’s op langere termijn – overtuigd raken van het feit dat een strategie rondom duurzaamheid noodzakelijk is voor het voortbestaan van de onderneming.