In Roermond gebeurt iets bijzonders. Op een van de scholen van de Stichting Onderwijs Midden-Limburg, krijgen leerlingen geen les, er zijn geen vakken en ze krijgen geen cijfers. Toch garandeert de school dat de leerlingen een diploma behalen op minimaal het niveau van het schooladvies van de basisschool. Dit schooljaar is een groep van 34 leerlingen gestart in de Agoragroep. Zij werken thematisch aan projecten en worden begeleid door leraren die optreden als coach. De leerlingen zitten niet in een klas, maar in een groot lokaal dat ze zelf hebben ingericht met loungebanken, een breedbeeld tv, een boekenkast en een kooi met cavia’s. Met een iPad werken ze in groepjes aan vierkante terrastafeltjes.
Nieuw concept
“Als we kinderen willen voorbereiden op de toekomst, moet alles wat je doet denken aan school de deur uit”, zegt adjunct-directeur en bedenker van het Agora-concept Sjef Drummen. Hij raakte er steeds meer van overtuigd dat het onderwijs heel anders moet worden ingericht. Aanvankelijk had hij al in de Niekee school 40% van alle lessen geschrapt. De tijd die vrij viel mochten leerlingen besteden aan vakken die hen echt interesseren: kunst, design, horeca, dans, drama. Alle leerlingen haalden hun examen, ook in de vakken Engels, Nederlands en wiskunde. Maar het ging Drummen niet ver genoeg. “Het huidige onderwijs doet leraren en leerlingen tekort. Leraren werken zich te pletter en leerlingen zijn ongemotiveerd omdat ze de noodzaak van veel schoolvakken totaal niet zien. Het onderwijs creëert leerlingen die geen zin hebben in leren. Dat komt omdat niet de vraag van het kind het uitgangspunt is, maar de vraag van het schoolsysteem. Dat vraagt om competenties en toetsen.”
Zelfstandige mensen in een veranderende wereld
Daarom startte Drummen met Agora. Een jaar lang werkten docenten een dag in de week, samen met onderzoekers van de Open Universiteit, aan het nieuwe concept waarbij ze gebruik maken van recente wetenschappelijke inzichten over leren. “Het onderwijs bereidt jonge mensen niet voor op de toekomst”, zegt Jan Fasen, die met Drummen aan de wieg stond van Agora. “Het huidige systeem focust op kennis, maar om je in een snel veranderende wereld te kunnen redden zijn heel andere zaken nodig.” Binnen Agora leren kinderen een ondernemende houding aan: hoe neem ik de regie, hoe zorg ik voor mezelf in een veranderende wereld? Hier kun je een video bekijken over het onderwijsconcept van Agora.
Toekomstgericht
De eerste weken van het schooljaar gaat het vooral om het groepsproces. Om op een eigen niveau te kunnen leren is het nodig dat leerlingen zich veilig voelen en kunnen samenwerken. Vervolgens gaan ze werken in projecten rond de thema’s duurzaam bouwen, voeding, water en energie. Thema’s waar het in de toekomst om zal spannen. De docenten, die met twee of drie tegelijk de groep begeleiden, inspireren de leerlingen en laten hen zien hoe ze zelf kennis kunnen verzamelen. De docenten helpen het onderwerp af te bakenen en leiden het groepsproces in goede banen.
Verantwoorden
Als de leerlingen geen vakken hebben en geen cijfers krijgen kan de school deze gegevens dus niet aanleveren bij de Inspectie. De school moet nog afspraken maken met de Inspectie over hoe ze zich dan wel gaat verantwoorden. De inspecteurs zijn uitgenodigd. “We willen graag verantwoording afleggen, maar de vraag is wat goed onderwijs is en hoe je dat meet”, zegt Jan Fasen. De onderwijsinspectie heeft laten weten de ontwikkelingen bij Agora met belangstelling te volgen.
Bron: Trouw, 1 oktober 2014
De onderstroom
Wat een mooi verhaal! Zou zomaar de nieuwe basisfilosofie op onderwijs en leren kunnen worden.
Tegelijkertijd kan ik me ook voorstellen dat de gevestigde orde dit als een bedreiging ziet. Niet vanuit inhoud of idee, puur vanuit het sterk vastzittende mechanisme in de onderwijs-sector te weten the more things change the more they stay the same.
Hoe dan ook, dit initiatief en denkwijze verdient een breed draagvlak.