Op 13 februari bezette een groep studenten het Bungehuis, het gebouw van de UvA, waar de Faculteit Geesteswetenschappen is gehuisvest. Er wordt flink bezuinigd op de Faculteit Geesteswetenschappen, waardoor vele kleine studies verloren zouden gaan. Als protest tegen deze bezuinigingen werd de actiegroep Humanities Rally opgericht, een groep die zich inzet voor het behoud van de geesteswetenschappen. Daarnaast gaven de studenten uitdrukking aan hun onvrede over de organisatie van de Universiteit van Amsterdam. Vooral de ondemocratische aanstelling van het College van Bestuur en ontbrekende transparantie zorgde voor woede onder de studenten, die zich actiegroep De Nieuwe Universiteit noemen. In hun manifest eist de actiegroep onder meer een democratische verkiezing van het college van bestuur, vaste contracten voor wetenschappelijk personeel en minder rendementsdenken op de universiteit. Ook willen ze dat het Bungehuis wordt behouden als UvA-locatie. Het historische pand staat sinds maart 2014 te koop en onlangs werd bekend dat vastgoedbeller Aedes het pand waarschijnlijk overneemt om te verbouwen tot luxe hotel. De studenten zijn woedend omdat de universiteit er in hun ogen is voor kennisvergaring, niet voor vastgoedhandel.

Afstandelijk College van Bestuur
Tijdens de bezetting kregen de studenten veel bijval, onder andere van een honderdtal UvA-docenten en hoogleraren, studenten van andere universiteiten en politieke partijen. Niemand nam het op voor het college van bestuur, dat weigerde om met de studenten in gesprek te gaan. UvA-bestuursvoorzitter Louise Gunning toonde zich vooral bezorgd over eventueel brandgevaar in het pand, de studenten moesten ‘haar gebouw’ uit en hun eisen maar in Den Haag neerleggen. Ook na een urenlang overleg met burgemeester Van der Laan die als bemiddelaar moest optreden, wilden de bezetters niet van wijken weten. Toen de rechter de door de UvA geëiste dwangsom (van het buitenproportionele bedrag van honderdduizend euro per dag) verlaagde tot duizend euro, probeerden de studenten dat bedrag bijeen te krijgen met ludieke inzamelingsacties en crowdfunding. Uiteindelijk werd op 24 februari  het bezette gebouw ontruimd door politie en Mobiele Eenheid. Daarbij arresteerden ze 46 bezetters.  Er was maar liefst vijf uur nodig om het Bungehuis en de straat vrij te krijgen en het ging er niet altijd even zachtzinnig aan toe.

Handreiking niet genoeg
Op 25 februari hielden duizend studenten een vreedzame protestmars in Amsterdam voor meer democratie in het hoger onderwijs. De mars eindigde opnieuw met een bezetting, ditmaal van het Maagdenhuis, waar het bestuur van de UvA zetelt. De studenten herhaalden hun eis dat het bestuur van de UvA aftreedt en er nieuwe, democratische verkiezingen komen. Het CvB deed de volgende ochtend de toezegging dat er een student-lid wordt toegevoegd aan het CvB. Ook komt er extra geld voor geesteswetenschappen en krijgen de kleine talenstudies extra tijd om hun levensvatbaarheid te bewijzen. Hoewel Humanities Rally in een persconferentie spreekt van “een mooi begin”, hebben de studenten de bezetting niet opgeheven. Ze eisen een democratisch gekozen bestuur van de universiteit en vinden het toevoegen van een student-lid daarvoor onvoldoende.

De universiteit begint te kantelen
Jan Rotmans hamert er in elke lezing op: Nederland is aan het kantelen. Op allerlei plaatsen is eenzelfde dynamiek zichtbaar: de dominante logica van hoe te besturen, hoe onderwijs te geven, hoe zorg te verlenen en hoe te bankieren en financieren, wordt van onderop ter discussie gesteld. Top-down, op rendement gericht beleid ondermijnt namelijk waar een universiteit in de ogen van studenten en docenten om zou moeten draaien: onderwijs en onderzoek.
Bij de protesten gaat het niet slechts om een kleine groep studenten die verbolgen zijn dat hun studies worden opgeheven. Het gaat om een veel bredere beweging, die genoeg heeft van arrogante bestuurders die – verstrikt in systeemlogica en marktdenken – de bedoeling van de universiteit verkwanselen. Niet alleen studenten, maar ook docenten, hoogleraren en onderzoekers zijn het economisch denken zat. De initiatiefnemers van Science in Transition, een platform van wetenschappers die het wetenschappelijke systeem willen veranderen, stellen in hun manifest dat wetenschap gewaardeerd moet worden om de maatschappelijke meerwaarde die het oplevert en dat maatschappelijke stakeholders moeten meebeslissen over de kennisproductie.

Misschien loopt ook deze bezetting uit op een ontruiming door de politie. Maar het gist in de wetenschap, net als elders in de samenleving, en het geluid van onderop is steeds luider en op steeds meer plekken te horen.