Huisartsen bieden duurzame zorg, op basis van vertrouwen, professionaliteit en samenwerking, met als doel optimale zorg, in samenspraak met de patiënt. De huisartsenzorg is laagdrempelig en biedt uitstekende kwaliteit tegen relatief lage kosten. Zo berekende de Landelijke Huisartsen Vereniging dat huisartsen tegen slechts 3,5% van het totale zorgbudget, 94% van de zorgvragen oplossen. Huisartsen kunnen bepaalde behandelingen die het ziekenhuis uitvoert, zoals een spiraaltje plaatsen, voor een fractie van de kosten uitvoeren. Bij een gynaecoloog kost dit 500 euro, bij de huisarts 56 euro.

Kwaliteit bedreigd
Ondanks de lage kosten en de uitstekende kwaliteit dreigt het zorgstelsel in de eerste lijn volgens veel huisartsen ernstig te ontsporen. Aangezien de patiënt consument is geworden op de zorgmarkt, worden artsen gedwongen te concurreren met hun collega’s. Hierdoor versnippert de zorg en verdwijnt de samenhangende gezondheidszorg die de laaatste jaren juist zo verbeterd is. De zorgverzekeraars bepalen de vergoeding voor een behandeling en hebben onlangs zelfs de vergoeding voor het plaatsen van een spiraaltje door huisartsen, verlaagd tot achttien euro. Zorgverzekeraars eisen van huisartsen dat ze verantwoorden welke behandeling ze uitvoeren. ieder consult moet in de computer worden ingevoerd, volgens de richtlijnen van de verzekeraars. Veel artsen zijn ruim twee uur per dag bezig met administratieve handelingen. Bovendien leidt de concentratie van specialismen in ziekenhuizen ertoe dat het voor huisartsen steeds ingewikkelder wordt naar welk ziekenhuis ze moeten doorverwijzen. Zo mag een arts in Hengelo patienten met een blindedarmontsteking tijdens kantooruren  doorverwijzen naar het lokale ziekenhuis, maar moet ze na 17 uur doorverwijzen naar het ziekenhuis in Almelo.

Kartelverbod
De krachten bundelen om gezamenlijk te overleggen met zorgverzekeraars is huisartsen niet toegestaan. Kartelwetgeving verbiedt huisartsen om collectief te onderhandelen. Dus ondertekenen veel huisartsen knarsentandend het standaardcontract. Zonder een dergelijk contract krijgen hun patienten slechts 70-80% van de kosten vergoed. Veel huisartsen hebben dan ook het gevoel dat hun vak in de verdrukking komt en dat ze niet meer in staat om optimale huisartsenzorg te verlenen. Voor hen is de maat vol. Net als de studenten in het Maagdenhuis hebben zij hun buik vol van het doorgeslagen rendementsdenken.

Manifest
Een groep van tientallen huisartsen uit acht regio’s spijkerde op 11 maart   een manifest met eisen aan de deur van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Huisartsen elders in het land deden hetzelfde bij hoofdkantoren van zorgverzekeraars. De bezorgde en boze artsen eisen dat de politiek een eind maakt aan de machtspositie van de grote zorgverzekeraars. Ze pleiten er voor dat de marktwerking uit de zorg verdwijnt. Ook willen ze dat het verbod op samenwerking en collectief onderhandelen uit de wet wordt gehaald. Gebeurt er niets, dan dreigen ze geen nieuwe contracten met de verzekeraars af te sluiten.

Samenwerking mogelijk maken
De Landelijke Huisartsen Vereniging steunt het pleidooi van de artsen. “Wij delen hun zorgen, ook wij vinden dat het anders moet. Regionale samenwerking en afspraken tussen zorgverzekeraars en huisartsen moeten mogelijk zijn, evenals meerjarige contracten. Daarvoor is niet alleen de medewerking van zorgverzekeraars nodig”, aldus LHV-voorzitter Ella Kalsbeek in de Volkskrant.

Onderzoek
Minister Schippers van Volksgezondheid zei in een reactie op de actie van de huisartsen dat ze gaat onderzoeken of er mogelijkheden zijn om het kartelverbod op sommige terreinen in de eerstelijnszorg op te heffen. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft ze dat ze de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) gaat vragen om te beoordelen of het bestaande model moet worden aangepast. Ook gaat de minister over twee weken met de zorgpartijen in gesprek. Over de resultaten van het onderzoek hoopt zij de Kamer na het zomerreces te informeren.

Het roer moet om
Intussen gaan de huisartsen door met hun protesten. Al meer dan de helft van alle huisartsen heeft het manifest ondertekend, evenals ruim tienduizend sympathisanten. De actievoerende huisartsen hopen dat woordvoerders in de Kamer de actie aangrijpen om de marktwerking in de zorg en de ongewenste rol van zorgverkeraars aan de kaak te stellen. Met de actie hoopt de groep  collega’s die nog geen contract hebben afgelsoten, te sterken in hun onderhandeling met de verzekeraars. En de actievoerders hopen dat verzekeraars naar het brede protest luisteren en zich aansluiten bij het verzet.

Ook zorg buiten contract om vergoed?
De onvrede onder huisartsen over de ontwikkelingen binnen het zorgstelsel haalde de afgelopen maanden al meerdere malen het nieuws. Nadat in december 2014 vijfhonderd huisartsen weigerden een contract te tekenen met hun zorgverzekeraar zijn er nog tussen de honderd en honderdvijftig huisartsen die uit protest zonder contract werken. Volgens FollowtheMoney voert de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen een bodemprocedure om de contractverplichting voor huisartsenzorg zoals die door de NZa is omschreven, aan te vechten. Daarbij wordt het artikel 13 van de Zorgverzekeringswet aangehaald dat onlangs door de Eerste Kamer werd ‘gered’. In dat artikel is de vrijheid van artsenkeuze geborgd. Volgens het artikel moet zorg buiten het contract om ook deels vergoed worden.