In mei stelde een artikel in de New York Times de vraag waarom landen met vrouwelijke leiders het beter deden in de Coronacrisis.

Voorbeelden
Jacinda Ardern, premier van Nieuw-Zeeland, kon al op 11 mei de lockdown in haar land beëindigen. Duitsland, geleid door Angela Merkel, had aanzienlijk minder Coronadoden dan Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Spanje. Finland, waar premier Sanna Marin regeert met een coalitie van vier partijen, allen geleid door een vrouw, telde een tiende van het aantal Coronadoden in het naburige Zweden. En Tsai Ing-wen, de president van Taiwan, wist, dankzij uitgebreid testen, traceren en isoleren van besmette personen, de pandemie te beteugelen zonder een lockdown te hoeven afkondigen.

Andere waarden
Natuurlijk kun je niet op basis van een paar voorbeelden conclusies trekken over het succes van een vrouwelijke leiderschapsstijl tijdens een (Corona-)crisis. Maar de aanwezigheid van een vrouwelijke regeringsleider kan een teken zijn dat het betreffende land inclusieve waarden omarmt. Zo kan het luisteren naar stemmen van uiteenlopende mensen eeen tunnelvisie en blinde vlekken voorkomen.  Zo heeft Duitsland verschillende informatiebronnen betrokken in de besluitvorming, terwijl het door mannen geleide Zweden en Groot-Brittannië voornamelijk leunde op eigen epidemiologische experts. President Trump weigerde een mondkapje te dragen omdat hij daarmee zwak en onmannelijk zou overkomen.

Geen topdown benadering
In elk geval bleek in de zomer dat een groot aantal landen die relatief veel besmettingen en doden hebben, zoals de VS, Brazilië, Rusland en India, een autocratische, mannelijke regeringsleider hebben. Wellicht, zo eindigde het artikel in de New York Times, laat deze tijd zien dat we aan een andere leiderschapsstijl toe zijn, een voorzichtiger en zorgvuldiger, menselijker en warmer en inclusiever soort leiderschap. Natuurlijk zijn vrouwen als Merkel, Ardern en Tsai Ing-wen zeer competent en ervaren. Maar belangrijker is dat ze aan de top zijn gekomen in een politiek systeem dat waardering heeft voor hun vrouwelijke kwaliteiten zoals participatief leiderschap, kunnen luisteren,  empathie tonen en een persoonlijke verbinding maken. Deze landen geven de voorkeur aan  een democratische en menselijke stijl boven een topdown benadering.

Landen vergeleken
Het journalistieke platform The Conversation, vergelijkbaar met de Nederlandse Corrspondent, besloot onderzoek te doen. Het platform analyseerde hoe leiders in de hele wereld reageerden in de eerste dagen van de pandemie, om te zien of verschillen in succes verklaard kunnen worden door verschillende maatregelen die mannelijke en vrouwelijke leiders namen. Omdat slechts 10% van de 194 onderzochte landen een vrouw aan het hoofd hebben, zochten de onderzoekers telkens twee landen (geleid door een man en een vrouw) met een vergelijkbaar profiel wat betreft BNP, bevolkingssamenstelling en
-dichtheid. Zo vergeleken de onderzoekers Hong Kong (geleid door een vrouw, 1056 besmettingen) met Singapore (geleid door een man, 28.794 besmettingen).

Vrouwen doen het beter
Dit bracht duidelijke verschillen aan het licht tussen een mannelijke en een vrouwelijke leider, met name in het aantal doden, ook als het land wordt vergeleken met nog twee of drie vergelijkbare landen. Zo deed Duitsland het beter (aantal besmettingen en doden) dan Frankrijk en Groot-Brittannië, en deed Bangladesh het beter (aantal doden) dan de Filippijnen en Pakistan. De enige uitzondering was België (vrouwelijke leider en veel besmettingen en doden).

Andere risisco’s
De landen die worden geleid door een vrouw waren meer pro-actief: hun regeringsleiders stelden in een eerder stadium een lockdown in. Daarmee namen ze een groter economisch risico, maar minder risico voor de volksgezondheid. Twee mannelijke leiders die risicovol gedrag vertoonden, zoals het gevaar van COVID19 begatelliseren door Jair Bolsonaro (Brazilië) of het handen schudden door Boris Johnson (UK), raakten beiden zelf besmet met het virus. Door pas in een laat stadium een lockdown  in te stellen, probeerden ze de economie te beschermen, maar namen een groot risico voor de volksgezondheid. Brazilië heeft op dit moment 4,5 miljoen besmettingen en ruim 137.00 doden. Vrouwen nemen dus niet minder risico’s, maar stellen andere prioriteiten.

Tot slot
Natuurlijk heeft bovenstaande analyse en het geciteerde onderzoek betrekking op de eerste periode van de pandemie. Die is nog niet voorbij en het is onduidelijk hoe het aantal besmettingen zich zal ontwikkelen. Toch is het op dit moment, eind september, zo dat de lijst met de meeste besmettingen en doden wordt aangevoerd door de VS, India, Brazilie en Rusland, allemaal landen met een autocratische leider, die geneigd is de gevaren van de pandemie weg te wuiven. Nieuw-Zeeland hangt onderaan de lijst met niet meer dan 25 doden en nauwelijks nieuwe besmettingen.